بانوی
ثروتمند حجاز و تجارتش
در آن زمان که مردم مکه، از راه تجارت امرار معاش می کردند خدیجه نیز از آنجا که
از ثروتمندان مکه و کارهای تجارتی می کرد و چندین شتر در دست کارگزاران او بود که
در اطراف کشورهایی مثل شام، مصر و حبشه، رفت و آمد و دادوستد داشت، وقتی آوازه
درستی و امانتداری و خوش خلقی رسول خدا را شنید و لقب "محمد امین" را از
او دید، در پی مذاکراتی که با ابوطالب، عموی پیغمیر کرد "محمدامین " را
در کاروان تجارتی خود، در امور مربوط به دادوستدهایش انتخاب کرد و از آن پس پیامبر
گرامی اسلام در دوران جوانی در سفرهای تجارتی برای حضرت خدیجه سود فراوانی بدست
آورد. در سفری که پیغمبر برای تجارت به شام رفت، حضرت خدیجه غلام خود
"میسره" را همراه او کرد و دستور داد تا همه جا، او را همراهی و مراقبت
نماید. درشهر بصری در نزدیکی شام به راهبی به نام "نسطورا" برخورد کردند
که او به غلام، از آینده پیغمبر و نبوت او خبر داد و از طرفی سود بسیاری عاید آنها
شد که تا آن موقع، در هیچ سفری به این اندازه نبود. بعد از برگشت از شام، میسره،
احوالات سفر و گفتار راهب و مشاهداتش را که از عظمت و معنویت محمد بود، برای خدیجه
تعریف کرد و از همین جا بود که او را مشتاق همسری با "محمد امین" نمود.
. نزول کتب آسمانى در این ماه
تمام کتب بزرگ آسمانى مانند: قرآن کریم، تورات، انجیل، زبور، صحف در این ماه نازل شده است. حضرت امام صادق(علیه السلام) مى فرماید: «کل قرآن کریم در ماه رمضان به بیت المعمور نازل شد، سپس در مدت بیست سال بر پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) و صحف ابراهیم در شب اول ماه رمضان و تورات در روز ششم ماه رمضان، انجیل در روز سیزدهم ماه رمضان و زبور در روز هیجدهم ماه رمضان نازل شد.» [الکافى، همان، ج 2 ،ص 628]
3. توفیق روزه
در ماه
رمضان خداوند متعال توفیق روزه دارى را به بندگانش داده است; «پس هر که ماه
[رمضان] را درک کرد، باید روزه بگیرد.» [سوره
بقره، آیه 185.]
انسان افزون بر جنبه مادى و جسمى، داراى بُعد معنوى و روحى هم هست و هر کدام در
رسیدن به کمال مطلوب خود، برنامه هاى ویژه را نیاز دارند، یکى از برنامه ها براى
تقویت و رشد بُعد معنوى، تقوا و پرهیزگارى است; یعنى اگر انسان بخواهد خودش را از
جنبه معنوى رشد و پرورش دهد و به طهارت و کمال مطلوب برسد، باید هواى نفس خود را
مهار کند و موانع رشد را یکى پس از دیگرى بر دارد و خود را سرگرم لذت ها و شهوات
جسمى نکند. یکى از اعمالى که در این راستا مؤثر و مفید است روزه دارى است، قرآن
کریم مى فرماید: «... اى افرادى که ایمان آورده اید! روز بر شما نوشته شد، همان
گونه که بر پیشینیان از شما نوشته شده، تا پرهیزگار شوید.» [سوره بقره، آیه 183.]
برخى از فواید و فضائل روزه:
الف. تقویت تقوا، پرهیزگارى و اخلاص; [سوره بقره، آیه 183.]
امام
صادق(علیه السلام) مى فرماید: خداوند متعال فرموده: «روزه از من است و پاداش آن را
من مى دهم.» [میزان الحکمة، ج 7، ص 3207]
حضرت فاطمه(علیها السلام) مى فرماید: «خداوند روزه را براى استوارى اخلاص، واجب
فرمود.» [میزان الحکمة، ج 7، ص 320۹]
ب. مانع عذاب هاى دنیوى و اخروى:
امام
على(علیه السلام) مى فرماید: «روزه روده را باریک مى کند گوشت را مى ریزد و از
گرماى سوزان دوزخ دور مىگرداند.» [میزان الحکمة،
ج 7، ص 320۹]
پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «روزه سپرى در برابر آتش است.» [میزان
الحکمة، ج 7، ص 320۹]
ج. آرامش روان و جسم:
روزه
دارى روح و روان و قلب و دل و نیز جسم را آرامش داده و باعث سلامتى روح و تندرستى
جسم مى شود.
پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «روزه بگیرید تا سالم بمانید.»
باز مى فرماید: «معده خانه تمام دردها و امساک [روزه] بالاترین داروهاست.» [میزان
الحکمة، ج 7، ص 320۹]
حضرت امام باقر(علیه السلام) مى فرماید: «روزه و حج آرام بخش دلهاست.» [میزان
الحکمة، ج 7، ص 320۹]
حضرت على(علیه السلام) مى فرماید: «خداوند بندگان مؤمن خود را به وسیله نمازها و
زکات و حدیث در روزه دارى روزه هاى واجب [رمضان] براى آرام کردن اعضا و جوارح
آنان، خشوع دیدگانش و فروتنى جان هایشان و خضوع دلهایشان حفظ مى کنند.» [میزان
الحکمة، ج 7، ص 320۹]
امروزه در علم پزشکى و از نظر بهداشت و تندرستى نیز در جاى خود ثابت شده که روزه
دارى تأثیرهاى فراوانى بر آرامش روح و روان و سلامتى جسم و بدن دارد، دفع چربى هاى
مزاحم، تنظیم فشار، قند خون، و... نمونه آن است. [تفسیر نمونه، ج 1 ،ص 631]
د. مانع نفوذ شیطان:
امام
على(علیه السلام) به پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) عرض کرد: یا رسول الله! چه
چیزى شیطان را از ما دور مى کند؟ پیامبرگرامى(صلى الله علیه وآله) فرمود: روزه
چهره او را سیاه مى کند و صدقه پشت او را مى شکند.» [مستدرک الوسائل، محدث نورى، ج
7، ص 154]
بنابراین، روزه مانع نفوذ شیطان هاى جنى و انسى شده و وسوسه هاى آنان را خنثى مى
کند.
هـ . مساوات بین غنى و فقیر:
انسان روزه دار در هنگام گرسنگى و تشنگى، فقرا و بینوایان را یاد مى کند و در نتیجه به کمک آن ها مى شتابد. حضرت امام حسن عسگرى(علیه السلام) درباره علت وجوب روزه مى فرماید: «تا توانگر درد گرسنگى را بچشد و در نتیجه به نیازمند کمک کند.»
و. احیاء فضائل اخلاقى
حضرت امام رضا(علیه السلام) درباره علت وجوب روزه مى فرماید: «تا مردم رنج گرسنگى و تشنگى را بچشند و به نیازمندى خود در آخرت پى ببرند و روزه دار بر اثر گرسنگى و تشنگى خاشع، متواضع و فروتن، مأجور، طالب رضا و ثواب خدا و عارف و صابر باشد و بدین سبب مستحق ثواب شود،... روزه موجب خوددارى از شهوات است، نیز تا روزه در دنیا نصیحت گر آنان باشد و ایشان را در راه انجام تکالیفشان رام و ورزیده کند و راهنماى آنان در رسیدن به اجر باشد و به اندازه سختى، تشنگى و گرسنگى که نیازمندان و مستمندان در دنیا مى چشند پى ببرند و در نتیجه، حقوقى که خداوند در دارایى هایشان واجب فرموده است، به ایشان بپردازند... .» [میزان الحکمة، ج 7، ص 320۹]
4. وجود شب قدر در این ماه
شب قدر
از شب هایى که برتر از هزار ماه است و فرشتگان در این شب به اذن خدا فرود مى آیند
و جمیع مقدرات بندگان را در طول سال تعیین مى کنند [سوره قدر، آیه 1 ـ 5.] و وجود
این شب در این ماه مبارک نعمت و موهبتى الهى بر امت پیامبر گرامى اسلام(صلى الله
علیه وآله) است و مقدرات یک سال انسان ها (حیات، مرگ، رزق و...) براساس لیاقت ها و
زمینه هایى که خود آنها به وجود آورده اند تعیین مى شود و انسان در چنین شبى با
تفکر و تدبر مى تواند به خود آید و اعمال یک سال خود را ارزیابى کند و با فراهم
آوردن زمینه مناسب بهترین سرنوشت را براى خود رقم زند. [تفسیر المیزان، ج 18، ص
132; ج 19، ص 90]
حضرت امام صادق(علیه السلام) مى فرماید: «تقدیر مقدرات در شب نوزدهم و تحکیم آن در
شب بیست و یکم و امضاء آن در شب بیست و سوم است.» [وسائل الشیعه، ج 10، ص 354]
5. بهار قرآن
نظر به این که قرآن کریم در ماه مبارک رمضان نازل شده و تلاوت آیات آن در این ماه فضیلت بسیارى دارد، در روایات اسلامى، از ماه رمضان به عنوان بهار قرآن یاد شده است; چنان که حضرت امام باقر(علیه السلام)مى فرماید: «هر چیزى بهارى دارد و بهار قرآن ماه رمضان است.» [وسائل الشیعه، ج 6، ص 203]
فرازی از دعای ورورد به ماه مبارک رمضان
امام سجاد علیه‌السلام به محضر خداوند عرضه می‌دارد: ...اللَّهُمَّ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا إِیَّاکَ، وَ زَیِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا لَکَ، وَ أَعِنَّا فِی نَهَارِهِ عَلَى صِیَامِهِ، وَ فِی لَیْلِهِ عَلَى الصَّلَاةِ وَ التَّضَرُّعِ إِلَیْکَ، وَ الْخُشُوعِ لَکَ، وَ الذِّلَّةِ بَیْنَ یَدَیْکَ حَتَّى لَا یَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَیْنَا بِغَفْلَةٍ، وَ لَا لَیْلُهُ بِتَفْرِیطٍ...؛ ...خداوندا، ماه رمضان را از زمزمه عبادت ما پرساز و شب و روزش را به طاعات ما آراسته گردان. ما را یارى ده که روزهایش را روزه بداریم و شب‌هایش را به نماز و تضرع و خشوع و مذلّت در پیشگاه تو به سحر رسانیم، تا مبادا که روزهایش به غفلت ما و شب‌هایش به سهل انگارى ما شهادت دهند... . صحیفه سجادیه/دعاء 44
هلال ماه و دعای رسول خدا صلی الله علیه و آله
امام باقر علیه‌السّلام فرمودند: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم هنگامى که به هلال ماه رمضان مىنگریستند، رو به قبله نموده و دعا مىکردند:
اللّهمّ أهلّه علینا بالأمن و الإیمان و السّلامة و الإسلام و العافیة المجلّلة و الرّزق الواسع و دفع الأسقام و تلاوة القرآن و العون على الصّلاة و القیام. اللّهمّ سلّمنا لشهر رمضان و سلّمه لنا و تسلّمه منّا حتّى ینقضى شهر رمضان و قد غفرت لنا؛ خداوندا، این ماه را همراه با امنیت و ایمان، و سلامتى و اسلام، و تندرستى شکوهمند، و روزى وسیع، و دفع بیماری‌ها، و تلاوت قرآن، و یارى بر نماز و روزه، بر ما نو بگردان. خداوندا، ما را براى ماه رمضان سالم نگهدار و آن را نیز براى ما سالم بدار، و آن را از جانب ما بپذیر، تا ماه رمضان در حالى تمام شود که ما را آمرزیده باشى.
آن‌گاه رو به مردم کرده و مىفرمود: اى مسلمانان! هنگامى که هلال ماه رمضان ظاهر شد، شیطان‌هاى رانده شده زنجیر مىشوند؛ درهاى آسمان، درهاى بهشت‌ها و درهاى رحمت گشوده مىشوند؛ درهاى جهنم بسته شده، دعا مستجاب شده و به هنگام هر افطار خداوند آزادشدگانى دارد که آنها را از آتش جهنم آزاد مىکند و هر شب منادى ندا مىدهد: «آیا سائلى هست؟ آیا استغفارکنندهاى هست؟ خدایا! به هر خرجکنندهاى عوض و به هر بخیلى تلف، عنایت فرما» و هنگامى که هلال شوال حلول کند، به مؤمنین ندا مىکنند: بامدادان براى گرفتن جایزه بروید که آن روز، روز جایزه است. آن‌گاه امام باقر علیه السّلام فرمودند: آگاه باشید! سوگند به کسى که جانم به دست اوست، این جایزه درهم و دینار نیست. ثواب الاعمال و عقاب الاعمال/صدوق/ص64
افضل اعمال در این ماه
امیرالمؤمنین علیه‌السلام از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پرسید که افضل اعمال در این ماه چیست؟ حضرت فرمود: یَا أَبَا الْحَسَنِ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ؛ برترین اعمال در این ماه چشم پوشی از حرام‌های الهی و گناه نکردن است. عیون اخبار الرضا/صدوق/ج1/ص297
ویژگی ایام ماه رمضان
سعید بن جبیر می‌گوید به ابن عباس گفتم: ثواب کسى که ماه رمضان را روزه دارد و حق آن را بشناسد چیست؟ گفت: اى پسر جبیر! آماده باش تا به تو حدیثى بگویم که گوش‌هایت نشنیده باشد و به دلت خطور نکرده باشد؛ دل خود را براى آن‌چه پرسیدى فارغ کن که آن‌چه خواستى علم اولین و آخرین است. سعید بن جبیر می‌گوید از پیش او آمدم و خودم را براى فردا آماده کردم.
سپیده دم، نزد او رفتم و نماز صبح را اقامه کردم و حدیث را به او یاد آور شدم. رو به من کرد و گفت: بشنو آن‌چه می‌گویم؛ رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌فرمود: اگر بدانید آن‌چه شما در ماه رمضان دارید براى خدا بیشتر شکر می‌کردید.
بسم‌اللّه‌الرّحمن‌الرّحیم
الحمدللّه ربّ العالمین احمده و اشکره و استعینه و استغفره و اتوکّل علیه و اصلّى و اسلّم على حبیبه و نجیبه و خیرته فى خلقه حافظ سرّه و مبلّغ رسالاته بشیر رحمته و نذیر نقمته سیّدنا و نبیّنا و حبیب قلوبنا ابى‌القاسم المصطفى محمّد و على ءاله الأطیبین الأطهرین و صحبه المنتجبین و من تبعهم باحسان الى یوم الدّین و صلّ على ائمّة المسلمین و حماة المستضعفین و هداة المؤمنین و صلّ على بقیّةاللَّه فى الأرضین.
اوصیکم عباد للّه بتقوى للّه و نظم امرکم
تمامی شما بزرگواران و نفس حقیرخودم را به رعایت تقوی سفارش میکنم
عزیزان نمازگزار:دانه گندم را تا کاشته نشده است خیلی مراقبت نمی خواهد اما وقتی کشاورز آن را درزمین کاشت اگر به آن رسیدگی نکند خطر دارد و تمام بذر از بین خواهد رفت و اگر بعد از از بین رفتن هم به آن رسیدگی کند فائده ای ندارد
انسان اگر در راه خدا حرکت نماید باید راه درست انتخاب کند و مراقبت و مواظبت بیشتری را داشته باشد به همین جهت است که افراد سالم وقتی به انحراف کشیده میشوند بسیار مخرب و خطرناکتر می شوند.
این حرکت در مسیر الهی و مراقبت و مواظبت و دقت همان تقوا است
در ادامه بحث که از هفته های گذشته :
بهترین کارهای که می توانیم برای اموات خود انجام دهیم :
از آنجا که مردگان به همه چیز در دنیا واقف هستند،می بینند و میشنوند و حتی برای نیازهای خود تقاضاهای نیز دارند ، حضرت رسول اکرم(ص) میفرماید:ارواح مومنین هر جمعه به آسمان دنیا می آیند و روبروی خانه خود می ایستند و با صدای حزین می گریند و میگویند: ای کسان و فرزندان من، پدرم و مادرم به ما عطوفت و محبت کنید ولو با یک درهم و یا گرده نانی و یابا لباسی که به فقیر میپوشانید با اهدا ثواب آن در حق ما رحم کنید.
خطبه اول:
" بسم الله الرحمن الرحیم "
اَلحَمدُللهِ المُتَفَرِدِ بِالکِبریاء وَ اَشهَدُ اَنَه المُتَوَحِدُ بِالتَدبیرِ الاَرضِ وَ السَماء ، وَ اَشهَدُ اَنَّ مُحَمداً المَبعوث ، رَحمَهٌ لِلوَراء اَکمَلُ الاُمَناء وَ اَفضُلُ السُفَراء وَ خاتَمُ الاَنبیاء وَ اَشهَدُ اَنَّ امیرالمؤمنین عَلیِّ ابنِ ابی طالِب و اولادَهُ المَعصومین هُمُ المُهَجَهُ البیضاء وَ مُنقَضُی البَشَرِ مِنِ الضَّلالَهِ وَ العَمی . اللّهُمَ بَلِغ مولانا صاحِبَ الزَمان صَلواتُ اللهَ عَلیه عَن جمیعِ المُؤمنینَ وَ المُؤمِنات فی مَشارِقِ الاَرضِ وَ مغارِبِها سَهلِها وَ جَبَلِها و بَرِّها وَ بَحرِها ، حَیِّهِم وَ میِّتِهم وَ عَنا وَ عَن والَدینا مِنَ الصَلواهِ وَ التحیّاه ، زِنَهَ عرشِ الله وَ مِدادَ کَلَماتِه وَ مُنتَهی رِضاه وَ عَدَدَ ما اَحصاهُ کِتابُه وَ اَحاطَ بِه عِلمُه . اَللّهُمَ اِنا نُجَدِدُ لَهُ فی هذا الیُوم وَ فی کُلِ یومٍ عَهداً وَ عقداً وَ بیعَتاً لَهُ فی رِقابِنا . اَللّهُمَ کَما شَرَّفتَنا بِهذا التَشریف وَ فَضَلتَنا بِهذِه الفَضیلَه وَ خَصَصتَنا بِهذِهِ النِعمَه ، فَصَّلِ عَلی مولانا وَ سَیِّدِنا صاحِبِ الزَمان وَ اجَعَلنا مِن اَنصارِه وَ اعوانِه ، وَذابینَ عَنه وَ المُستَشهَدینَ بَینِ یَدَیه طاعِیینَ غَیرِ مُکرِهین ، فِی الصَّفِ الَذی نَعَتَ اَهلَهُ فی کِتابِک فَقُلتَ صَفاً کَاَنَهُم بُنیانُ مَرصوص عَلی طاعَتِکَ وَ طاعَتِ رَسولِک وَ آلِه عَلیهِمُ السَلام . اَللّهُمَ هذِه بَیعَتٌ لَهُ فی اَعناقِنِا الی یَومُ القیامَه ،
عِبادَالله اوصیکُم وَ اوصی نَفسی بتَقوَا الله
ضمن دعوت خود وهمه نماز گزاران عزیز به رعایت تقوی الهی بحث این هفته ماپیرامون ثمرات ایمان به قیامت است.مومنین عزیز؛یکی ازعواملی که در حرکت وتعالی انسان نقش دارد تشویق وتهدید است. که اگر تشویق کننده یاتهدید کننده، انسان خداوند متعال باشد به مراتب تاثیر آن بیشتر است و آن تشویق به جاودانگی بهشت واستفاده از نعمات بهشتی و تهدید به جهنم وعذابهای دردناک وهمیشگی آن باشد.می توان عنوان کردکه اگر انسان بداند و متوجه باشد که تمام که تمام اعمال او زیر ذره بین است.ریز و درشت کارهای او دردنیا توسط ملائکه محافظ نوشته می شود ودرقیامت مورد حساب قرار می گیردیعنی علم وایمان به قیامت ومحاسبه عمل توسط خداوند متعال داشته باشد .دیگر یک انسان بی تفاوت و متجاوز یقینانمی تواند باشد ودر صدد اصلاح خود بر می آید.برای روشن شدن بحث امروزقر آن کریم نمونه هایی می آورد که به بحث آنها می پردازیم: